Ostali nazivi: afrička rogata dinja, rogati krastavac; latinski: Cucumis metuliferus; engleski: horned melon; njemački: horngurke.
Kivano je jednogodišnja biljka i loza koja daje istoimene plodove. Iako mu ime sugeriše da je sličan kiviju, ipak Kivano spada u porodicu krastavaca i tikvi i nema nikakve botaničke veze sa kivijem.
Potiče iz sub-saharske Afrike, gdje je izuzetno popularan. U pustinji Kalahari ga tokom sušne sezone koriste kao izvor tečnosti. Uspjeva i u našim područjima, a komercijalno se uzgaja u Sjedinjenim Američkim Državama, Portugalu, Italiji, Njemačkoj, Čileu, Australiji i Novom Zelandu.
Zreo plod ima žuto-narandžastu koru, sa neobičnim bodljama. Unutrašnjost sadrži mnogobrojne sjemenke, pokrivene želatinastom masom, blago zelenkaste boje. Raste do dužine od 10-12 cm i širine od oko 5-6 cm.
Kako jesti kivano
Konzumira se svjež i to unutrašnji dio, najčešće tako, što ga rasječete na dve polovine po dužini, a zatim kašikom izvadite sadržaj: sjemenke i pulpu u zdjelicu.
Taj unutrašnji dio je osvježavajući i blago je kiselog ukusa, kao da ima mrvicu limuna, sa određenom sličnošću sa krastavcima. Nekima ukus liči ni kombinaciju banana, krastavaca i limuna.
Najčešće se dodaje voćnim i osvježavajućim salatama, a oni koji ga vole kažu da mala količina šećera ili soli može znatno poboljšati njegov ukus. Nasječen na kolutove se koristi kao dekoracija.
Prilikom kupovine treba gledati na čvrste voćke, bez vidljivih oštećenja i mekanih dijelova.
Nutritivni sastav i kalorijska vrijednost
Kalorijski je veoma siromašan, 100 grama Kiwana sadrži samo 44 kalorije, pa se zato može koristiti uz sve dijete. Kalorije u 100 grama dolaze iz 1.8 grama proteina, 1.3 grama masti i 7.5 grama ugljenih hidrata. Skoro 90% kivana čini voda i odličan je za hidrataciju tijela.
Kivano (kiwano), svjež - Detaljne nutritivne vrijednosti
| Nutrijent | Mjerna jedinica | Količina |
|---|---|---|
| Energetska vrijednost | kcal | 44 |
| Ukupno proteina | g | 1,78 |
| Ukupno ugljenih hidrata | g | 7,56 |
| Ukupno masti | g | 1,26 |
| Voda | g | 88,97 |
| Vitamin A | IU | 147 |
| Vitamin B1 (Tiamin) | mg | 0,025 |
| Vitamin B2 (Riboflavin) | mg | 0,015 |
| Vitamin B3 (Niacin) | mg | 0,565 |
| Vitamin B6 (Piridoksin) | mg | 0,063 |
| Folati | mcg | 3 |
| Vitamin B5 (Pantotenska kiselina) | mg | 0,183 |
| Vitamin C | mg | 5,3 |
| Kalcijum (Ca) | mg | 13 |
| Željezo (Fe) | mg | 1,13 |
| Magnezijum (Mg) | mg | 40 |
| Fosfor (P) | mg | 37 |
| Kalijum (K) | mg | 123 |
| Natrijum (Na) | mg | 2 |
| Cink (Zn) | mg | 0,48 |
| Bakar (Cu) | mg | 0,020 |
| Mangan (Mn) | mg | 0,039 |
Kiwano je veoma bogat vitaminom C, te vitaminima B grupe. Bogat je i mineralima, a posebno magnezijumom i željezom. Mimo njih sadrži i cink, kalcijum, bakar, fosfor i natrijum.
Sjeme Kiwana je bogato masnim kiselinama, posebno linolnom i oleinskom. U Kiwanu su prisutna u manjim količinama i dva antioksidansa i to a- tokoferol i y-tokoferol što su u stvari varijante Vitamina E.
Reference:
