Ulje od koštica grožđa – kalorije, nutritivna vrijednost i kvalitet sastava

Ostali nazivi:  ulje od sjemenki grožđa; engleski naziv: grape seed oil, grapeseed oil, grape oil; njemački naziv: traubenkernöl.

Kao što i sam naslov govori ovo ulje dobija se, doslovno, ekstrakcijom ulja iz koštica ili sjemenki grožđa. Ulje od koštica grožđa smatra se nusproizvodom u proizvodnji vina, jer u takvim okolnostima najčešće i nastaje.

Ulje od koštica grožđa koristi se u kuhinji, kao dodatak dresinzima za salate, pečenju i drugim kulinarskim receptima. Koristi se i u grani kozmetike, kao sastojak mnogih preparata, jer izgleda da pozitivno utiče na poboljšanje hidratacije kože.

Poznato je da ulje od koštice grožđa podnosi visoke temperature pečenja (do 216 celzijusovih stepeni) i da je karakteristično za kuvanje zbog svog laganog i neosjetljivog mirisa u hrani. Čitajući gomile foruma o temi ulja od koštice grožđa, došli smo do zaključka da su ovo najčešće navedene „značajne“ karakteristike, koje spominju njegovi potrošači.

O ulju od koštice grožđa postoje mnoge polemike o tome koliko je „zdravo“. Ovo ulje ima značajnu količinu vitamina E i tim je marketinški kategorisana kao zdrava namirnica. Tvrdnje da ulje pored vitamina E sadrži i mnoštvo antioksidansa i fitonutrijenata nisu tačne, jer se većina gubi kroz zahtijevan i dugotrajan proces filtriranja i prisutnosti hemijskih supstanci.

Svako rafinisano ulje nosi sa sobom tragove industrijskog procesa filtriranja, promjene strukture uslijed viših temperatura pri obradi, te prisutnosti hemijskih supstanci, čime se gube mnoga kvalitetna svojstva kao što su vitamini, antioksidansi, fitonutrijenti, miris, okus… Ulje od koštica grožđa generalno je proizvod nastao rafinacijom. Ako i postoji hladno prešano ulje od koštica grožđa, onda mora postojati veoma složen i komplikovan način ekstrakcije da bi se dobilo ono najbolje i najznačajnije iz sjemenki grožđa. Kolika bi bila njegova cijena da bi se taj proces isplatio? Da li su sjemenke grožđa zaista toliko nutritivno vrijedni rezervoari ulja??

Činjenica jeste, da ovo ulje drži znatnu cijenu u odnosu na ostala, ali to ne treba da implicira da cijena uvijek govori o kvaliteti proizvoda. Činjenica je, isto tako, da je termin „zdrava ishrana“ postala svjetska propaganda zbog načina ishrane u kome smo se našli u posljednje vrijeme.
U svrhu toga, u supermarketima uvijek možete sresti promocije novih proizvoda za koje tvrde da su ultra zdravi i svakako potrebni vašoj ishrani, u cilju veće proizvodnje i bolje prodaje, a da ne spominjemo današnje mega oglašivače, kao što su internet i televizija.

Poslije prerade vina ostajala bi ogromna količina neiskorištenih sjemenki i tako je bilo hiljadama godina, od kada je i vina. U skorije vrijeme, kako je napredovala tehnologija i industrijalizacija proizvodnje, omogućeno je i ekstraktovanje ulja iz koštica grožđa, što znači da je ova namirnica tek nedavni pronalazak.

To je svakako pun poslovni pogodak, jer se time povećava stepen iskoristivosti sirovine. Iz koštica grožđa dobija se relativno mala količina ulja, a proces inače zahtjeva visoko tehnološku industriju rafinisanja i upotrebu hemijskih pomagala da bi se dobila što veće količina ulja.

Nutritivna vrijednost

Prethodno smo naveli tvrdnje da ulje od koštica grožđa ne sadrži određene količine fitonutrijenata, antioksidansa i ostalih nutritivno značajnih materija zbog njihovog procesa rafinisanja. Sirovine koštica grožđa gube većinu već koliko-toliko postojeće kvalitetne nutritivne materije tokom rafinisanja.

Nutritivne vrijednosti, koje ovo ulje sadrži, kao gotov proizvod i njihove količine smo naveli u našoj tablici detaljnih nutritivnih vrijednosti u prilogu članka, prethodno objavljene od strane RDA.

Jedini značajan nutrijent koji se može naći u ulju od koštice grožđa je vitamin E. U jednoj kašiki ulja ima 3,9 mg vitamina E, čime možete osigurati 26% potrebe dnevnog unosa vitamina E, preporučene od strane RDA.

Od masti najviše ima polinezasićenih masnih kiselina, tačnije oko 70%. Današnjim tipičnim načinom ishrane na našim prostorima, unose se velike količine polinezasićenih masti (omega 6) i više nego što je organizmu potrebno, a omega 3 masti sve manje.

Mnoge studije i dosadašnja istraživanja su dokazala, šta se dešava pri konstantnom povišenom unosu omega 6 masnih kiselina. One dovode do generalno lošijeg zdravlja organizma i javljanja mnogih kardiovaskularnih bolesti. Omega 6 masne kiseline su potrebne organizmu, ali u određenim količina i potrebno ih je balansirati sa omega 3 masnim kiselinama.

Holesterol, generalno u biljnim uljima nije prisutan, tako da isticanje toga na etiketama proizvoda je suvišno. Ulje od koštica grožđa ne sadrži holesterol, ali ne sadrže ga ni ostala biljna ulja, čime se nikako ne može izdvojiti od ostalih.

Ulje od koštice grožđa - Detaljne nutritivne vrijednosti

NutrijentMjerna jedinicaKoličina
Energetska vrijednostkcal 884,00
Ukupno proteinag0,00
Ukupno ugljenih hidratag0,00
Ukupno mastig100,00
– od toga: zasićene masne kiselineg9,600
Dijetalna vlaknag0,00
Holesterolmg0,00
Vodag0,00
Aminokiselina triptofang0,00
Aminokiselina treoning0,00
Aminokiselina izoleucing0,00
Aminokiselina leucing0,00
Aminokiselina lizing0,00
Aminokiselina metioning0,00
Aminokiselina cisting0,00
Aminokiselina fenilalaning0,00
Aminokiselina tirozing0,00
Aminokiselina valing0,00
Aminokiselina argining0,00
Aminokiselina histiding0,00
Aminokiselina alaning0,00
Asparaginska kiselinag0,00
Glutaminska kiselinag0,00
Aminokiselina glicin g0,00
Aminokiselina prolin g0,00
Aminokiselina sering0,00
Aminokiselina hidroksiproling0,00
Ukupno šećerag0,00
Mononezasićene masne kiselineg16,100
Polinezasićene masne kiselineg69,900
Vitamin AIU0,00
Vitamin B1 (Tiamin)mg0,00
Vitamin B2 (Riboflavin)mg0,00
Vitamin B3 (Niacin)mg0,00
Vitamin B6 (Piridoksin)mg0,00
Vitamin B12 (Kobalamin)mcg0,00
Folatimcg0,00
Vitamin B5 (Pantotenska kiselina)mg0,00
Vitamin Cmg0,00
Vitamin DIU0,00
Vitamin Emg28,80
Vitamin Kmcg0,00
Kalcijum (Ca)mg0,00
Bakar (Cu)mg0,00
Željezo (Fe)mg0,00
Magnezijum (Mg)mg0,00
Fosfor (P)mg0,00
Kalijum (K)mg0,00
Natrijum (Na)mg0,00
Cink (Zn)mg0,00
Mangan (Mn)mg0,00
Selen (Se)mcg0,00
Vrijednosti navedene u tabeli odnose se na količinu od 100 grama namirnice.


Kuvanje na ulju od koštica grožđa

Iako smo naveli da ulje od koštica grožđa može da podnese temperature do 216 celzijusovih stepeni, ne mora značiti da ga je i pravilno koristiti na istoj. Tačka dimljenja (engl. smoke point) svakako nije jedini faktor koji dozvoljava krajnju granicu temperature kuvanja. Ulje od koštica grožđa je 70% polinezasićeno, a polinezasićene masti su vezane dvostrukom kovalentnom vezom (kako i sam naziv kaže „poly“ što u prevodu znači „više“). Dvostruke kovalentne veze pri višim temperaturama lakše reaguju sa kiseonikom, što stvara loša jedinjenja i slobodne radikale.

Generalno sva polinezasićena ulja se ne preporučuju na temperaturama pečenja zbog svoje oksidacije, pa u tom slučaju ulje od koštica grožđa nije nikakav izuzetak među ostalim.

Kupovina i čuvanje

Ulje od koštica grožđa, ako je rafinisano, ne zahtjeva naročite uslove čuvanja. Samim tim ono je dosta otporno na toplinu, svjetlost i užeglost za razliku od mononezasićenih hladno prešanih ulja.

Jako je diskutabilna kupovina hladno prešanog ulja od koštica grožđa i njegova nabavka. Savjet tablice kalorija u vezi sa kupovinom je da obratite pažnju da li je istaknuto kako je proizvedeno. Ako nije, onda biste trebali predpostaviti da je dobijeno rafinisanjem.

Cijena ulja od koštica grožđa na našim područjima je relativno velika u odnosu na druga, a ipak u rangu sa ostalim asortimanom biljnih ulja za cijenu istog moglo bi se naći i nutritivno kvalitetnija ulja.

Uticaj na zdravlje

Najznačajniji uticaj ulja od koštica grožđa ima, kada se govori o hidrataciji kože i kose. Ima široku upotrebu u grani kozmetike i može se naći u maskama za kosu, raznim uljima, hidratantnim ruževima i mnogim drugim proizvodima. Koristi se pri masažama i aroma-terapijama.

Reference:

Povezani članci